Σπύρος Μαργαριτόπουλος και Κωνσταντίνα Χρυσοπούλου σε μια κοινή αποκλειστική συνέντευξη για το ελληνικό καράτε.
Συνέντευξη στον Άγγελο Ρουχωτά
Δεν είναι ο μέσος όρος. Στην Ελλάδα το καράτε είναι αρκετά διαδομένο. Πολλά παιδιά γράφονται σε νεαρή ηλικία σε σχολές, λίγα όμως αυτά που συνεχίζουν, ακόμα λιγότερα αυτά που εξελίσσονται σε επιτυχημένους αθλητές με διεθνείς διακρίσεις. Το αργυρό μετάλλιο της Κωνσταντίνας Χρυσοπούλου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2019 σε ηλικία μόλις 15 ετών, έφερε στο προσκήνιο στη χώρα μας ένα άθλημα αρχαίο το οποίο όμως θα κάνει πρώτη φορά την εμφάνισή του σε Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο.
Η Ελλάδα μπορεί να είχε κατά καιρούς διακρίσεις στα μαχητικά αθλήματα στις Ολυμπιάδες, όμως οι καρατίστες περνούσαν σε δεύτερη μοίρα παρά τις επιτυχίες σε άλλες διεθνείς διοργανώσεις. Ο Σπύρος Μαργαριτόπουλος, τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής και πέντε φορές πρωταθλητής Ευρώπης, κατάφερε να κάνει καριέρα σε πολύ υψηλό επίπεδο. Με ένα μόνο απωθημένο: τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό φιλοδοξεί να το ζήσει μέσω της Κωνσταντίνας της οποίας δηλώνει περήφανος που είναι προπονητής.
Στο Brotherhood, τη σχολή που έχει ιδρύσει μαζί με τον αδερφό του Δημήτρη και διδάσκουν καράτε και Brazilian Jiu Jitsu, άρχισε να χτίζεται το όνειρο της 16χρονης πρωταθλήτριας να κατακτήσει την κορυφή. Πώς όμως καταφέρνει ένας επιτυχημένος αθλητής να δεχτεί πως η θέση του είναι έξω από το τατάμι, να αγωνιά για τους αγώνες πλέον των αθλητών του;
“Δύσκολη μετάβαση στην αρχή. Το αγωνιστικό κομμάτι του καράτε μου άρεσε πάρα πολύ. Τα τελευταία χρόνια δεν πήγαν όπως τα περίμενα. Δεν είχα πολλούς παρτενέρ να προπονηθώ. Συνήθως προπονούμουν με τους μαθητές μου, δηλαδή μέχρι και το 2017 δεν είχα αυτά που έπρεπε να έχει ένας αθλητής ώστε να κυνηγήσει μια διάκριση. Δεν είχα προπονητή να με επιβλέπει. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο καθώς ο προπονητής είναι ένα μεγάλο κίνητρο, να σε πιέζει και να σε επιβλέπει. Οπότε ό,τι έκανα το έκανα μόνος μου. Έβγαινα πρώτος μου στο πανελλήνιο σχετικά εύκολα, στα ευρωπαϊκά όμως που έπρεπε να κάνω τη διαφορά, από το 2014 έως και το 2017 πάντα έχανα στον τελικό για την τρίτη θέση. Τρεις σερί φορές έμεινα στην 5η θέση. Το έχανα στις λεπτομέρειες. Επειδή λοιπόν οι μαθητές μου το είχαν ανάγκη και η νομοθεσία δεν επέτρεπε να είμαι και αθλητής και προπονητής ταυτόχρονα – στα πανελλήνια έπρεπε να είμαι πίσω από τους αθλητές μου – πήρα απόφαση να κάνω αυτή τη μετάβαση. Είμαι ικανοποιημένος απ’ αυτό. Παρόλα αυτά όταν αγωνίζεται ένας αθλητής μου αγχώνομαι πιο πολύ απ’ ότι όταν παίζω εγώ. Είμαι κοντά τους, ακούω τις ανησυχίες τους αλλά δεν παίζω. Συναισθηματικά, το βιώνω ακριβώς το ίδιο. Το δύσκολο να σταματήσω να αγωνίζομαι. Απ’ τη στιγμή όμως που πήρα θέση στην καρέκλα πίσω τους, το συναίσθημα είναι ακριβώς το ίδιο. Το ξέχασα αμέσως μετά τους πρώτους αγώνες”.
Ο Σπύρος Μαργαριτόπουλος δεν είναι η περίπτωση του αθλητή που παραμέρισε οτιδήποτε άλλο για να ασχοληθεί με το καράτε. Αντιθέτως έχει σπουδάσει στα ΤΕΦΑΑ και έχει μεταπτυχιακό στην Προπονητική.
” Δεν ήταν εύκολο, ειδικά όσο ήμουν στο μεταπτυχιακό στα ΤΕΦΑΑ. Έπρεπε να αφιερώνω πάρα πολύ χρόνο. Πήγαινα κατευθείαν από το πανεπιστήμιο στην προπόνηση, μετά πάλι διάβαζα. Στην ουσία τα τρία χρόνια τα πρώτα του μεταπτυχιακού ήταν δύσκολα. Και μετά ο χρόνος που έκανα τη διατριβή για να πάρω το πτυχίο μου ήταν δύσκολος. Ήταν ζόρικο, αλλά με ένα σωστό προγραμματισμό βγήκαν όλα και πλέον είμαι πιο χαλαρός. Ξέρω ότι οι σπουδές είναι αν πρόκειται για 100% επιλογή μου, δεν με βιάζει κάτι”.
Την ίδια λογική έχει εμφυσύσει και στην Κωνσταντίνα, η οποία την… παλεύει έχοντας την κατανόηση φυσικά των καθηγητών της.
“Τα πρώτα χρόνια του γυμνασίου πέρασαν πολύ εύκολα. Στο λύκειο τα πράγματα ήταν δυσκολότερα. Περισσότερες απαιτήσεις στο σχολείο, μεγαλύτερη ηλικιακή κατηγορία στο καράτε. Έχω πολύ μεγάλη κατανόηση από τους καθηγητές. Σε αυτό είμαι πολύ τυχερή. Έχω ένα θέμα με τις απουσίες, αλλά σχετικά με τα μαθήματα δεν είναι τόσο δύσκολο. Δηλαδή το να συνδυάσω διάβασμα και προπόνηση ποτέ δεν μου φάνηκε βουνό”, όπως λέει.
Το καράτε δεν μου άρεσε αρχικά
Κ. ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΥ
Η Χρυσοπούλου δεν ήταν από τα παιδιά που ακολουθούν ένα άθλημα λόγω οικογενειακής παράδοσης. “Δεν μου άρεσε η ιδέα του καράτε στην αρχή. Στο νηπιαγωγείο μας πήγαν σε κολυμβητικούς αγώνες και την τελευταία μέρα πιάνει ο προπονητής της κολύμβησης τους γονείς και τους λέει ‘πηγαίνετέ τη σε ένα άθλημα, κατά κύριο λόγο μαχητικό, γιατί όπου και να πάει θα κάνει πρωταθλητισμό’. Τα πρώτα 3-4 χρόνια δεν μου άρεσε καθόλου. Αλλά κάποια στιγμή μου γύρισε και έκλαιγα αν δεν πήγαινα προπόνηση”.
Παρόμοιος ήταν και ο λόγος που ο Μαργαριτόπουλος ασχολήθηκε με το άθλημα: “Μικρός ήμουν υπερκινητικός. Είχα διάσπαση προσοχής σίγουρα. Επειδή λοιπόν δεν συγκεντρωνόμουν, μου άρεσαν οι ταινίες δράσεις, τα είχα σπάσει όλα στο σπίτι και ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου ήθελε να με πάει να κάνω πολεμικές τέχνες. Με πήγε σε 2-3 σχολές στην αρχή, εν τέλει κατέληξα να κάνω σε ένα σύλλογο καράτε. Δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου δηλαδή ότι θα κάνω αγωνιστικό καράτε. Απλά έβλεπα ταινίες δράσης, ήμουν υπερκινητικός και ήθελα να μάθω να μάχομαι. Έβλεπα τον Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ και ήθελα να του μοιάσω”.
Δεσμοί ζωής μέσω των πολεμικών τεχνών
Για πολλούς γονείς οι πολεμικές τέχνες δεν αποτελούν πρώτη προτεραιότητα για τα παιδιά τους, καθώς υπάρχει η (λανθασμένη) αντίληψη πως πρόκειται για βίαιο σπορ. Ωστόσο ο Μαργαριτόπουλος εστιάζει στη βαθύτερη φύση τους. “Αυτό που σου δίνουν οι πολεμικές τέχνες, δεν στο δίνουν τα άλλα αθλήματα, καταρχάς είναι μια μεγάλη σιγουριά για τον εαυτό σου και μια βαθύτερη γνώση για το ποιους έχεις δίπλα σου. Σε ένα ομαδικό άθλημα κάθε χρόνο οι παίκτες αλλάζουν, μπορεί να αλλάξει ο προπονητής. Μπορεί να έρθουν καινούργια παιδιά. Πολλά παιδιά αλλάζουν τις ομάδες κάθε χρόνο”, αναφέρει κάνοντας τη σύγκριση με τα ομαδικά αθλήματα.
“Η διαφορά με τις πολεμικές τέχνες είναι πως αν ριζώσεις σε ένα σύλλογο και αν πληροίς τις προδιαγραφές για τους γονείς σου αρχικά, μένεις εκεί για πάντα. Στη δική μου σχολή ο μεγάλος πυρήνας των μαθητών είναι εκεί από όταν άνοιξα. Οι δεσμοί που κάνουν τα παιδιά είναι πιο δυνατοί από αυτούς που σχηματίζονται στο σχολείο. Τώρα αν φτάσουν σε επίπεδο πρωταθλητισμού, αυτό σου δίνει μια βαθύτερη δύναμη να πιστεύεις στον εαυτό σου και να μη σταματάς την προσπάθεια. Ο πρωταθλητισμός σε αυτά τα αθλήματα έχει μεγάλη δόση ρεαλισμού. Χάνεις από κάποιον – τελείωσε. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες.
Η ήττα στα μαχητικά αθλήματα είναι αντικειμενική, οπότε μαθαίνεις να την αντιμετωπίζεις. Μια διαδικασία διδακτή, που αντιλαμβάνεσαι το αντίκτυπο που έχει στη Χρυσοπούλου παρά το νεαρό της ηλικίας της.
“Στα 16 μου είμαι πολύ πιο ώριμη από ότι θα ήμουν χωρίς το καράτε”, όπως παραδέχεται. “Με έχει ωριμάσει σαν άνθρωπο. Μου έχει προσφέρει στοιχεία του χαρακτήρα μου που δεν θα τα είχα αν δεν υπήρχε στη ζωή μου. Σίγουρα σου μαθαίνει να βλέπεις τη ζωή με έναν άλλο τρόπο. Σε βάζει να σκέφτεσαι λίγο πιο ανοιχτά. Να μην βλέπεις μόνο άσπρο – μαύρο. Βλέπεις πιο σφαιρικά τα πράγματα”.
Η διαδικασία όμως που έχει μπει η Κωνσταντίνα, οι απαιτήσεις του πρωταθλητισμού, ενδεχομένως στερούν της ανεμελιά της εφηβείας. “Όταν κάνεις κάτι από επιλογή σου -δεν με πιέζει κανείς να πάω δύο φορές την ημέρα προπόνηση – ξέρεις από πριν ότι θα έχεις κάποια μείον. Ναι, δεν θα βγω με τους φίλους μου το Σάββατο, δεν θα βγω το απόγευμα με την παρέα μου, αλλά το ξέρω από την αρχή δεν είναι κάτι το οποίο το είδα στην πορεία. Μου στερεί, αλλά εφόσον το διαλέγω αν μου στερεί δεν είναι κάτι που δεν μου αρέσει”, απαντά η ίδια, δείχνοντας πλήρη επίγνωση του μονοπατιού που έχει επιλέξει.
Το Παγκόσμιο (που πέρασε), το Ευρωπαϊκό και Ολυμπιακοί (που έρχονται)
Από τη στιγμή ειδικά που βλέπει τα χειροπιαστά αποτελέσματα των κόπων της, με το αργυρό στο Παγκόσμιο του 2019, η Χρυσοπούλου βλέπει μόνο μπροστά, τους επόμενους στόχους. Έχοντας πλέον στις ‘αποσκευές’ της αυτή την πολύτιμη εμπειρία.
“Δεν το είχα εκλάβει ως Παγκόσμιο. Στο μυαλό μου το είχα πάρει χαλαρά. Άγχος είχα πριν απ’ το τουρνουά. Αν θα με πάρουν, πώς θα πάει η προετοιμασία μου γιατί έναν μήνα πριν το παγκόσμιο είχα βγάλει τον δεξί μου ώμο. Οπότε φοβόμουν μη γίνει καμιά στραβή πάνω στα ματς. Ήταν μια εμπειρία που αν δεν τη ζήσεις, δεν μπορείς να καταλάβεις πως είναι: να πηγαίνεις σε έναν χώρο που είναι οι τοπ αθλητές από όλο τον κόσμο και είσαι κι εσύ μια από αυτούς. Στους αγώνα θα μπορούσα να είχα πάει καλύτερα. Ειδικά ο τελικός. Έγινε μια στραβή, που δεν το θεωρώ δικαιολογία. Μέσα στον αγώνα χτύπησα τον ώμο μου, έκανε κάτι κρακ. Υπήρχε ένα στραβοπάτημα. Σε εκείνο το σημείο είχε γίνει το 3-0 δεν μπορούσα να γυρίσει.
Το αίσθημα να ανεβαίνεις στο βάθρο μετά από έξι τόσους δύσκολους αγώνες, είναι άλλο πράγμα. Επίσης για εμένα ήταν ιδιαίτερη η ημερομηνία που είχε γίνει το παγκόσμιο, γιατί ένα χρόνο πριν είχε χάσει τον πατέρα του ο Σπύρος και ήμασταν πολύ κοντά. Οπότε στο μυαλό μου είχα ένα κίνητρο πολύ μεγάλο”.
Δεν είχα καταλάβει ότι πήγα τελικό!
Κ. ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΥ
Η Κωνσταντίνα μάλιστα εξαιτίας του άγχους δεν κατάλαβε καν πως είχε εξασφαλίσει μετάλλιο: “Δεν κατάλαβα ότι πήγα τελικό! Έχασα το μέτρημα των αγώνων. Έπρεπε να παίξω πέντε για τον τελικό, είχα χάσει το μέτρημα και νόμιζα ότι ήμουν στο τέταρτο. Όταν άκουσα την κερκίδα να πανηγυρίζει το κατάλαβα τι είχε συμβεί. Εγώ νόμιζα πως ήμουν στον προημιτελικό. Ήταν το ‘γαμώτο’ ότι δεν πήρα το χρυσό, ήξερα όμως ότι μετά από 12 χρόνια ήρθε μετάλλιο σε παγκόσμιο επίπεδο στην Ελλάδα στα κορίτσια”.
Αναπόφευκτα το βλέμμα πλέον πάει στο μέλλον και τη θέση στο παλμαρέ της που παραμένει κενή. “Αρχικά θέλω ένα μετάλλιο σε ευρωπαϊκό. Γιατί έχω πάρει μετάλλιο σε παγκόσμιο, αλλά όχι σε ευρωπαϊκό. Ελπίζω να έρθει σύντομα και αν μπορούμε να μιλήσουμε για Ολυμπιακούς, να μείνει το καράτε το 2024 στους Αγώνες και να είμαι εκεί”.
Να βιώσω τους Ολυμπιακούς ως προπονητής
σπ. μαργαριτοπουλοσ
Το καράτε θα είναι για πρώτη φορά μέρος του Ολυμπιακού προγράμματος στο Τόκιο και μπορεί για τη Χρυσοπούλου να αποτελεί το μεγάλο στόχο, αλλά στον προπονητή της έχει μένει μια προσωπική πικρία.
“Αν δεν άνοιγα τη σχολή μπορεί να αγωνιζόμουν ακόμα. Αλλά επειδή αγαπούσα αυτό που έκανα, ήθελα να έχω ένα χώρο δικό μου. Υπάρχει μια πικρία”, τονίζει ο Μαργαριτόπουλος.
“Παλιότερα είχαμε τα World Games, που πάλι τα κριτήρια πρόκρισης ήταν τα ίδια σχεδόν, πήγαιναν δηλαδή οι καλύτεροι της κάθε ηπείρου. Είχα βγει δεύτερος μια χρονιά, οπότε θεωρώ πως αν η Ολυμπιάδα μεταφραζόταν παλιά στα World Games ή αν μας δέχονταν νωρίτερα στο Ολυμπιακό πρόγραμμα τα πράγματα θα ήταν καλύτερα για μένα, όπως και για άλλους αθλητές που δεν πρόλαβαν. Γιατί είχαμε εξαίρετους αθλητές στη γενιά μου. Το καράτε άργησε να μπει γιατί οι Ιάπωνες έβαλαν το τζούντο, γιατί μετά οι Ολυμπιακοί έγιναν στη Σεούλ, οπότε μπήκε το Tae Kwon Do. Σίγουρα έγιναν λάθη πολιτικής φύσης από την Παγκόσμια Ομοσπονδία. Το καράτε είναι η πιο διαδεδομένη πολεμική τέχνη στον κόσμο, ακόμα και από το Tae Kwon Do. Υπάρχουν χώρες που κάνουν μόνο καράτε. Θα ήθελα αν μου δωθεί η ευκαιρία ως προπονητής να είμαι εκεί”.
Άλλωστε ο Μαργαριτόπουλος είναι ξεκάθαρος πως χαίρεται περισσότερο τις επιτυχίες της Κωνσταντίνας. “Είναι σαν να πετυχαίνω εγώ όποτε πετυχαίνει αυτή. Σημαίνει ότι αυτό που κάνω, το κάνω καλά και τον σκοπό μου τον πετυχαίνω. Νιώθω δηλαδή ότι πραγματοποιώ το όνειρό μου όταν η Κωνσταντίνα κερδίζει μετάλλιο. Διπλή χαρά”.
Με τρεις λέξεις…
Η Χρυσοπούλου μπορεί να μην αγάπησε το καράτε εξ αρχής, αλλά πλέον δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό της μακριά απ’ αυτό. Ήδη σκέφτεται πως θα συνεχίσει το έργο του προπονητή της στη σχολή του, αποδεικνύοντας το δέσιμο που τους χαρακτηρίζει. Ίσως αυτό να είναι και το μυστικό της επιτυχίας της.
Οι τρεις λέξεις που θα έλεγε πως τον χαρακτηρίζουν είναι:“πανέξυπνος, υπερπροστατευτικός, τρομερά καλός άνθρωπος. Προπονητικά νομίζω ότι αν έπρεπε να τον χαρακτηρίσω με μία λέξη θα έλεγα πως είναι τέλειος. Και γιατί το λέω αυτό… Γιατί δεν είχαμε τη σχέση που έχουμε, μπορεί να μην είχα πετύχει και τίποτα. Είναι ο φίλος μου, ο προπονητής μου, ο ψυχολόγος μου. Οπότε είναι πολύ δύσκολο να το χωρέσω σε τρεις λέξεις.
Ξέρεις τι boost είναι να παίρνει τηλέφωνα στη Χιλή και να σου λέει μην αγχώνεσαι, όλα καλά θα πάνε στον τελικό. Και με το που τελειώνει, να μου έχει στείλει μήνυμα ‘εγώ είμαι περήφανος για σένα’”.
“Πεισματάρα, πολυβόλο, χαρά της ζωής“, απαντά για την αθλήτριά του ο Μαργαριτόπουλος. “Η Κωνσταντίνα έχει ένα μόνιμο χαμόγελο. Όταν χαμογελάει νιώθω πολύ ωραία, ξέρω ότι κάνουμε καλή δουλειά”.
